რეიმონ დიუგე – საქართველოს პირველი რესპუბლიკის ბოლო დღეების მემატიანედა მის მიერ გამოყენებული პირველწყაროები

ანოტაცია

რაიმონ დიუგე, როგორც ჟურნალისტი და მწერალი, ქართველი მკითხველისთვის მხოლოდ 1994 წელს გახდა ცნობილი, როდესაც მისი წიგნის „Moscou et la Géorgie Martyre“ ქართულ თარგმანი გამოიცა (თავდაპირველად დაიბეჭდა 1927 წელს ფრანგულად). 64 წლიანი პოლიტიკური აკრძალვის შემდეგაც კი (საქართველომ დამოუკიდებლობა დაიბრუნა 1991 წელს), დიუგეს წიგნი დარჩა ღირებული წყარო საქართველოში რუსი ბოლშევიკების შემოჭრის შესახებ. განსაკუთრებულ ინტერეს აღძრავს დეტალურად აღწერილი სამხედრო მოქმედებები. ავტორის საქართველოში ყოფნის შესახებ პირველი ვარაუდები 1921 წელს დაიწყო. ბოლო დროს ზოგიერთი ავტორი ქვეყანაში მისი ყოფნის ზუსტ დროსაც კი ვარაუდობდა. ზოგადად, რ. დიუგეს ბიოგრაფიის დეტალების უმეტესობა არ არის ცნობილი ევროპელი მკითხველისთვის.

ვცადე რ. დიუგეს ბიოგრაფიის რეკონსტრუქცია გაფანტული წყაროებიდან. მე შევაგროვე ცნობები მისი მოღვაწეობისა და საქმიანობის შესახებ საფრანგეთში, აშშ-სა და ლუქსემბურგში გამოქვეყნებული გაზეთებისა და ჟურნალების სტატიებიდან, ასევე ლეგენდარული ქართველი გენერლის, საქართველოს არმიის მთავარსარდლის, გიორგი კვინიტაძის ქალიშვილის, ნანო დ'აბოს ინტერვიუდან. 1921 წლის რუსეთთან ომის დროს, ჩემს მიერ ჩაწერილი 1996 წლის 17 ივლისს თბილისში.

აღმოჩნდა, რომ რ. დიუგეს საქართველოში ფეხი არ დაუდგამს. მისი წიგნი ქვეყნის შესახებ შთაგონებული იყო საფრანგეთში ქართველი იმიგრაციის წარმომადგენლებთან შეხვედრით. სამხედრო მოქმედებების შესახებ დეტალები, ძირითადად, გენერალ გ. კვინიტაძესთან საუბრის შედეგად იქნა მოპოვებული. როგორც გაირკვა, რ. დიუგეც და გ.კვინიტაძეც ცხოვრობდნენ პარიზის გარეუბანში, კომუნა შატუში და 1921 წლის მოვლენების განსახილველად სტუმრობდნენ ერთმანეთს.

მიმოფანტული წყაროების იდენტიფიკაციამ და ანალიზმა შესაძლებელი გახადა რეიმონდ დიუგეს მეტ-ნაკლებად სრული ბიოგრაფიული ისტორიის რეკონსტრუქცია, რომელიც იყო ერთ-ერთი პირველი ავტორი, რომელმაც აჩვენა ფანატიკოსი და სასტიკი რუსი ბოლშევიკების სახე და გამოავლინა მათ მიერ ჩადენილი სისასტიკე საკუთარი და წინააღმდეგ. მეზობელი ხალხი, მათ შორის ქართველები.